Σάββατο

Η «πονηριά» της Μόνα Λίζα



Εξετάζοντας τη  Μόνα Λίζα µε ει  δικά µηχανήµα  τα, οι ειδικοί του
  Εργαστηρίου στο  Κέντρο Ερευ  νών και Συντή  ρησης των Μου  σείων της 
Γαλ  λίας (LC2RΜF)  δεν αποκάλυψαν  µόνον τον τρόπο  που απάλυνε τις  
αντιθέσεις και  τα περιγράµµατα  στις µορφές του  ο Λεονάρντο Ντα  
Βίντσι – το περί  φηµο σφουµά  το του. Φώτισαν  και τη «συνταγή»  του 
για τις σκιά  σεις: επάλληλες  στρώσεις αραι  ωµένων σε γυα  λιστερό 
βερνίκι  χρωµάτων αλλά  και στρώσεις µε  ψήγµατα πετρω  µάτων µε ανάλο  
γες αποχρώσεις,  π.χ. «ρινίσµατα»  Lapis Lazuli για  µια σκούρα µπλε  
σκιά. Οσο πιο  πολλές οι στρώ  σεις τόσο πιο  «βαθιά» η σκιά
Το αινιγµατικό χαµόγελο της Μόνα Λίζα έκρυβε ένα ακόµη µυστικό, που περίµενε τη σύγχρονη επιστήµη (την εφαρµοσµένη χηµεία, συγκεκριµένα) για να το αποκρυπτογραφήσει.

Νέες εργαστηριακές έρευνες, µε φθορίζουσες ακτίνες Χ (ΧRF), µε τη µέθοδο της φασµατογραφίας αλλά και συγκριτικές µελέτες της τεχνικής του Λεονάρντο Ντα Βίντσι σε εφτά ακόµη έργα του – «Ιωάννης Βαπτιστής», «Ευαγγελισµός», «Βάκχος», «Παναγία των Βράχων», «Αγία Αννα», «Παρθένος µε Βρέφος», «Πορτρέτο γυναίκας» (La belle Ferroniere) – πέραν του διάσηµου πίνακα του Λούβρου, αποκάλυψαν τον τρόπο που ζωγράφιζε ο αναγεννησιακός ζωγράφος καταφέρνοντας να εξαλείφει τα περιγράµµατα και τις έντονες αντιθέσεις πολύ φωτεινών και πολύ σκοτεινών χρωµάτων στους καµβάδες του. Που σηµαίνει πως οι επιστήµονες αποκρυπτογράφησαν το θρυλικό «σφουµάτο» που εισήγαγε στη ζωγραφική της Αναγέννησης ο πολυπράγµων µετρ – και αρχιτέκτονας και εφευρέτης – από το Βίντσι.

Η λέξη σφουµάτο (ανάλογος όρος το κιαροσκούρο, το παιχνίδι σκιάς και φωτός που απογείωσε στα έργα του ο Καραβάτζιο) ετυµολογείται από το ιταλικό ρήµα «fumare» (καπνίζω) και καταδεικνύει την αίσθηση ενός στρώµατος καπνού ή οµίχλης πάνω από τα σχέδια στον καµβά, που απαλύνει τις γραµµές και τις αντιθέσεις.

Ως επικεφαλής της έρευνας των ειδικών πάνω στα έργα του Ντα Βίντσι, ο Φιλίπ Βαλτέρ, διευθυντής του Εργαστηρίου στο Κέντρο Ερευνών και Συντήρησης των Μουσείων της Γαλλίας (LC2RΜF) κατάφερε σε συνεργασία µε το Ειδικό Ευρωπαϊκό Εργαστήριο Ραδιενέργειας (ΕSRF) να «διασχίσει» µε ειδικά µηχανήµατα και ακτίνες τα επάλληλα στρώµατα γυαλιστερού βερνικιού που καλύπτουν το θρυλικό χαµόγελο της Μόνα Λίζα – αλλά και άλλων έργων του φλωρεντινού ζωγράφου – και να αναλύσει το χαρακτηριστικό του σφουµάτο, σύµφωνα µε το επιστηµονικό άρθρο που δηµοσίευσε το χτεσινό τεύχος της διεθνούς έκδοσης της επιθεώρησης «Αngewandte Chemie» (Εφαρµοσµένη Χηµεία).

Οι εξετάσεις απέδειξαν πως πάνω από το χαµόγελο της Μόνα Λίζα ο χαρισµατικός χρωστήρας του µετρ περνούσε επάλληλες στρώσεις πάχους µόλις 0,001 έως 0,002 χιλιοστών από γυαλιστερό βερνίκι και ψήγµατα πετρωµάτων και από άλλα πρόσθετα, τα οποία προσέδιδαν αυτή την αίσθηση οµίχλης και το θόλωµα των περιγραµµάτων και των αντιθέσεων στις µορφές του. Ιδού λοιπόν το µυστικό.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου