Ναι, είναι νέος και µαύρος. Κάτι το ιδιαίτερα ξεχωριστό σε µια κοινότητα που νέος δηµιουργός θεωρείται ο εξηντάρης και που ο κλάδος έχει µερικά φυλετικά ζητήµατα. Ο Ντέιβιντ Ατζάγιε είναι ο πιο νέος επιτυχηµένος και δηµοφιλής αρχιτέκτονας που ζει στην Αγγλία. Σύµφωνα µάλιστα µε την εφηµερίδα «Guardian», ανήκει στους κορυφαίους 10 µαύρους Βρετανούς που αλλάζουν τον κόσµο. Κατάγεται από την Γκάνα, γεννήθηκε στην Τανζανία και δηλώνει πως, ενώ έµαθε τις τεχνικές της δυτικής αρχιτεκτονικής στηνΕυρώπη, οι αναφορές του προέρχονται από την αφρικανική ήπειρο.
Ο 41 ετών αρχιτέκτονας λέει κι άλλα ενδιαφέροντα πράγµατα. Οπως ότι η υψηλή αρχιτεκτονική µπορεί ναπαραχθεί και σεµικροαστικές περιοχέ ς,όπως το Idea Store στην περιοχή Γουαϊτσχαπελ στοΛονδίνο, όπου δηµιούργησε ένα εµπορικό και πολιτιστικό κέντρο από διαφανές µπλε και πράσινο γυαλί γιατους ασιάτες και αφρικανούς µετανάστες που διαµένουν εκεί. «Είµαι υπέρ της αρχιτεκτονικής που απευθύνεταισε όλα τα στρώµατα τηςκοινωνίας. Ο σχεδιασµός υψηλής αισθητικής δεν θα έπρεπε να είναι προνόµιοτων πλουσίων», λέει.
Οταν η αγγλική εφηµερίδα «Guardian» του έδωσε χώρο για να κάνει τον απολογισµό του για την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα, ο Ντέιβιντ Ατζάγιε σηµειώνει: «Είναι λυπηρό που στην ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική υπάρχουν λίγοι έγχρωµοι αρχιτέκτονες». Και επειδή το χρώµα µαζί µε την ηλικία του συνοδεύουν τη φήµη του, ο Ατζάγιε συµπληρώνει: «Το φυλετικό ζήτηµα είναι ο ελέφαντας σε κάθε δωµάτιο.Ναι, είµαι ένας µαύρος αρχιτέκτονας. Ο κόσµος λέει ότι είµαι ένας αφρικανός αρχιτέκτονας, αλλά αυτό είναι µια γενικότητα. ∆εν λέµε ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική. Η ιβηρική είναι πολύ πιο διαφορετική από τη σκανδιναβική. Κατάγοµαι από την Γκάνα. Αυτή είναι η ευαισθησία µου. Στις σχολές όπου σπούδασα υπήρχαν µόνο οι κανόνες της δυτικής αρχιτεκτονικής. Ηταν πολύ δύσκολο να κοιτάξεις πέρα από αυτούς και να αποκτήσεις άλλες αναφορές. Κανείς δεν ήθελε να µιλήσει για το αν υπήρχε κάτι διαφορετικό, αλλά για ό,τι ήταν συγγενές µε την ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική. Ηθελαν να µε βλέπουν διαφορετικό, όµως δεν θέλησαν η αρχιτεκτονική µου να είναι διαφορετική».
Ωστόσο, ο Ντέιβιντ Ατζάγιε δεν συµβιβάστηκε µε αυτούς τους κανόνες. Το έργο που τον έκανε γνωστόστο κοινό είναι το Elektra House στο ανατολικό Λονδίνο. Η υπερσύγχρονη κατοικία και ταυτόχρονα εργαστήριο δύο καλλιτεχνών που δέχτηκεαντικρουόµενες κριτικές. Η πρόσοψη τουσπιτιού είναι κατασκευασµένηαπό κοντραπλακέ επεξεργασµένο µερητίνη. Κι όπως έγραψε ένας κριτικός αρχιτεκτονικής, «ο Ατζάγιε αθέτησε όλους τους κανόνες για τον σχεδιασµό ενός σπιτιού,
αλλά µετέτρεψε έναν απλό δρόµο του Λονδίνου σε ένα µαγικό µέρος για να ζει κανείς». Το γραφείο του Adjaye Associates έγινε γνωστό από το 2000 για την καινοτόµο µείξη καθιερωµένων υλικών κατασκευής, όπως το κατεργασµένο ξύλο και το µπετόν, µαζί µε νέα υλικά υψηλής τεχνολογίας. Τα ψυχράκλασικά και ωστόσο µοντέρνα σχέδιά του καθιέρωσαν σύντοµα τον Ατζάγιεστον κόσµο της αρχιτεκτονικής. Το 2002 το γραφείο του κέρδισε τον διαγωνισµό για το Κέντρο του Βραβείου Νόµπελ Ειρήνης στοΟσλο. «Τα δηµόσια κτίρια που σχεδιάζω καταργούν τα σύνορα και ενθαρρύνουντην περατότητα, ενώ οι κατοικίες µου ευελπιστούν να είναι καταφύγια, όπου κανείς µπορεί να αποµονωθεί από την πόλη», εξηγεί ο αρχιτέκτονας. Ο οποίος, λόγω της διπλωµατικής καριέρας τού πατέρα του, έζησε στις µητροπόλεις του αραβικού κόσµου,Βηρυτό, Κάιρο, Τζέντα, µέχρι τα 13 του. Κι έτσι το βλέµµα του συνήθισε να παρατηρεί τις λαβυρινθώδεις περίκλειστες αυτές πόλεις που επηρέασαν τη σχεδιαστική του άποψη για τις κατοικίες, τις οποίες χαρακτηρίζει «πολύ εσωστρεφείς, σχεδόν µυστικές».
Το 1993 βραβεύτηκε µε το RIBA First Prize (χάλκινο µετάλλιο), ενώ το 2007 τιµήθηκε µε το παράσηµο του Τάγµατος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας για την προσφορά του στην αρχιτεκτονική. Οπως δήλωσε στους «New York Times» η Alice Rawsthorn, διευθύντρια του Design Museum του Λονδίνου, «τα σπίτια που σχεδιάζει δεν είναι µόνο κοµψά. Σου δίνουν την αίσθηση µιας περιρρέουσας ευτυχίας και ελαφρότητας και η ζωή µέσα σε αυτά είναι πραγµατικά απολαυστική». Και ο Rowan Moore στην «Evening Standard» έγραψε ότι «δεν θα έπρεπε να αναφέρει κανείς το γεγονός ότι είναι µαύρος, ωστόσο η αρχιτεκτονική παραµένει το άντρο των λευκών και γι’ αυτό η τοµή που έκανε ο Ατζάγιε αποτελεί όντως κατόρθωµα».
INFO
Ο Ντέιβιντ Ατζάγιε δίνει διάλεξη στο «Megaron Plus» σήµερα στις 19.00. Είσοδος ελεύθερη µε δελτίο προτεραιότητας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου